نگرانی در فشافویه!

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، مواد غذایی و ضدعفونی‌کننده را در دسترس خودشان قرار داده‌اند و سعی می‌کنند با همه این وسواس‌ها امکان ابتلای خودشان به بیماری را کم کنند. اینها همه ویژگی‌های زندگی در دنیایی است که کم و بیش اختیار امور آن در دست خودتان است. می‌توانید تصمیم بگیرید برای حفظ جانتان به محل کارتان نروید و حتی هزینه اخراج‌شدن را به جان بخرید؛ اما در این شرایط عجیب وضعیت آنهایی که چنین کنترلی بر زندگی خودشان ندارند چه می‌شود؟ کسانی که مجبورند در یک جغرافیای محدود و با امکانات محدودی که در اختیارشان قرار داده می‌شود، زندگی کنند. کسانی که نمی‌توانند پایشان را از یک دیوار آن‌طرف‌تر بگذارند و در دیوارهای یک زندان محبوس هستند. زندانی‌های زندان‌های ایران این روزها چطور با هراس‌هایی که از شیوع کرونا در میان همه ایجاد شده کنار می‌آیند؟ بی‌شک یکی از بدترین اتفاق‌های ممکن در این روزها این است که شما پایتان به زندان باز شود یا زندانی باشید.

خانواده زندانی‌ها به‌دنبال مرخصی

چهارشنبه گذشته جمعی از خانواده‌های زندانیان در نامه‌ای با اشاره به وضعیت زندان‌های کشور و میزان برخورداری از امکانات بهداشتی و درمانی در زندان‌ها، به‌منظور جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی خواهان آزادی یا حداقل مرخصی قابل قبول زندانیان تا پایان دوران بحران شده‌ بودند. نگرانی درباره وضعیت زندان‌ها از دو جنبه است؛ نخست وضعیت بهداشتی زندانیانی که اکنون در محل زندان‌ها حضور دارند و دیگری اضافه‌شدن زندانی‌هایی به این زندان‌ها در این چند روز. غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه، روز ششم اسفند از اتخاذ تدابیری درباره وضعیت زندان‌ها در ماجرای مقابله با کرونا خبر داده بود. او در این زمینه گفته بود کمیته ویژه‌ای توسط سازمان زندان‌ها با همکاری و مشارکت پزشکی قانونی و وزارت بهداشت و درمان تشکیل شده تا اقدامات بهداشتی و پیشگیرانه در جهت حفظ سلامت زندانیان را انجام دهد و پیش‌بینی لازم در زمینه تدارک بخش‌های پزشکی و درمانی انجام شود. اسماعیلی همچنین گفت: در جلسه شورای عالی قوه قضائیه مقرر شد کمیته‌ای به ریاست معاون اول قوه وضعیت قضائی زندانیان را بررسی و به اتخاذ و ابلاغ سیاست کیفری مناسب به واحدهای قضائی بپردازد. براساس این سیاست کیفری مقرر شد تدبیری اتخاذ شود که ورودی زندان‌ها در شرایط فعلی کشور حتی‌الامکان کاهش یابد و به‌جز مواردی که بازداشت متهمان ضرورت دارد، از صدور قرار منتهی به بازداشت اجتناب شود. همچنین درباره زندانیان واجد شرایط نیز بنا بر اعطای مرخصی ویژه قرار گرفت.حرف‌های سخنگوی سازمان قوه ‌قضائیه درباره اعطای مرخصی به زندانی‌ها در حالی است که در دو روز گذشته شاهد به‌مرخصی‌آمدن برخی چهره‌های زندانی سیاسی بودیم که در ماه‌های گذشته درباره لزوم اعطای مرخصی به آنها حرف‌های زیادی در میان بود و اغلب با آن موافقت نمی‌شد. بااین‌حال آزادی این دست زندانیان اغلب از یک الگوی مشترک پیروی نمی‌کند، چراکه موازی آزادی این چند چهره سیاسی، اخباری هم از ادامه زندانی‌بودن چند چهره دیگر که بعضا با بیماری و وضعیت جسمی نامناسب نیز دست و پنجه نرم می‌کنند، به گوش می‌رسد.

فعالیت‌های جمعی زندان‌ها متوقف شد

پنجشنبه گذشته همچنین در جلسه ستاد فرماندهی عملیات مدیریت کرونا در تهران پیشنهادهایی درباره وضعیت زندان‌ها داده شد. دکتر علیرضا زالی که مسئولیت فرماندهی مقابله با کرونا در تهران را بر عهده دارد، در این جلسه گفت: «یکی از پیشنهادهای غربالگری این ستاد آن بود که قوه قضائیه درباره زندانیانی که در استان تهران هستند، با غربالگری و طبقه‌بندی‌ای که درمورد جرم‌های کیفری انجام می‌دهند، به شرط صدور گواهی صحت توسط مبادی بهداشت و درمان درون زندان‌ها، اجازه مرخصی به زندانیان داده شود تا بار قابل توجهی از این تجمعات کم شود». تصمیم سازمان زندان‌ها در قبال این پیشنهاد تنها محدودکردن فعالیت‌های اجتماع‌محور در زندان‌ها بود. روز گذشته رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور در دستوری به مدیران زندان‌های سراسر کشور تمامی فعالیت‌های اجتماع‌محور در زندان‌های کشور را تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرد. دکتر جهانگیر با اعلام اینکه در شرایط موجود، حفظ سلامت زندانیان مهم‌ترین برنامه زندان‌های سراسر کشور است گفت: برای پیشگیری از اپیدمی و شیوع ویروس کرونا در زندان‌های کشور از امروز تمامی فعالیت‌های جمعی زندانیان از جمله فعالیت‌های ورزشی، هنری، فرهنگی، حرفه‌آموزی و اشتغال و حتی برگزاری نمازهای جماعت در تمامی زندان‌های کشور به حالت تعلیق درمی‌آید.

نگرانی از وضعیت بهداشتی در زندان‌ها

با همه اینها آنچه زندانیان و خانواده‌های‌شان را نگران کرده، وضعیت بهداشتی زندانیان در زندان‌هاست. اگرچه سازمان زندان‌ها همه برنامه‌های اجتماع‌محور را لغو کرده ولی محل نگهداری زندانیان به خودی خود محل اجتماع انسانی است. حتی اگر شرایط نگهداری را از لحاظ سرانه فضا برای هر زندانی هم استاندارد در نظر بگیریم؛ اینکه در هر بند این تعداد انسان در کنار هم حضور داشته باشند، به خودی خود نگران‌کننده است و شرایط زندان برای شیوع بیماری کرونا بسیار مستعد است. علاوه بر این بیشتر فشارها و نگرانی‌ها برای زندانیان سیاسی است که اغلب رسانه‌ای برای ایجاد فشار حداقلی یا اطلاع‌رسانی درباره وضعیتشان دارند. اغلب نامه‌نگاری‌های انجام‌شده و فشار افکار عمومی هم برای آزادی چنین زندانی‌هایی است؛ اما شرایط نگهداری سایر زندانی‌ها با جرائم متفاوت تفاوتی با سایرین ندارد و آنها هم همچنان در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. یکی از زندانیان زندان فشافویه در تماسی با دفتر وضعیت بهداشتی این زندان را بسیار نگران‌کننده عنوان کرد. مهم‌ترین کمبود این روزهای زندان مواد ضدعفونی‌کننده است. این زندانی  گفت ازآنجایی‌که پایه مواد ضدعفونی‌کننده الکل است، در زندان توزیع نمی‌شود. او همچنین گفت دسترسی زندانیان به حمام هم خیلی محدود است و در بندی با نزدیک به ۱۵۰ زندانی تنها چهار حمام و آن هم در ساعات مشخصی از روز در دسترس است. 

در اواخر هفته گذشته اخباری غیررسمی درباره مرگ یک زندانی بر اثر کرونا در تهران منتشر شده بود که ازآنجایی‌که در آمار اعلامی از سوی وزارت بهداشت به‌صورت تفکیکی بیان نمی‌شود، امکان راستی‌آزمایی این ادعا وجود ندارد. شرق/ سامان موحدی‌راد