اگر سیاست‌های فعلی تداوم یابد، اوضاع نامطلوب کادر درمان در آینده تداوم خواهد داشت

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، به نقل از سپید محسن مصلحی از نبود سیاست‌گذاری مشخص برای مقابله با کویید 19 انتقاد کرد و گفت: «نمی‌شود پروتکل‌های بهداشتی در سطح جامعه رعایت نشود، نظارت‌ها را رها کنیم، حمایت مالی از اقشار آسیب‌پذیر جامعه عملیاتی نشود، معافیت‌های مالیاتی صورت نگیرد، محدودیت سفرهای غیرضروری انجام نشود و کنترل تجمعات را رها کنند، سپس همه بار مقابله با کرونا را به بخش بهداشت و درمان منتقل کنند. این کار نوعی بی‌توجهی بزرگ به نظام سلامت و بویژه کادر بهداشت و درمان است.

وی افزود: وعده‌های حمایت از جامعه پزشکی در مقام عمل محقق نشده است، قرار بود در دوران کرونا نیروهای تازه نفس به کادر درمان اضافه شود تا از خستگی و فرسودگی بیشتر کادر درمان جلوگیری شود، اما می‌توانم بگویم در این مدت حتی به تعداد انگشتان دست هم نیرو به کادر بهداشت و درمان اضافه نشده است. حمایت‌های جانبی از کادر درمان هم انجام نشد و بسیاری از وعده‌ها به کادر درمان، شکل عملیاتی به خود نگرفت. همچنین حمایت‌های مالی هم از جامعه پزشکی صورت نگرفت و پرداخت یک سری حقوق و مزایا به کادر درمان هم متناسب با همان حداقل‌ها نیز پرداخت نشد.

مشروح گفتگوی سپید با دبیر شورای عالی نظام پزشکی کشور را از نظر می‌گذرانید.

_ در موج سوم کرونا، شاهد خستگی و فرسودگی مفرط کادر درمان هستیم. فکر می‌کنید وضعیت کادر درمان در ماه‌های آینده به کدام سمت می‌رود؟ آیا باید منتظر روزهای سخت‌تری برای جامعه پزشکی باشیم؟

متاسفانه در مهار بسیاری از بحران‌ها در کشور، سیاست‌گذاری مشخص و روشنی وجود ندارد. مشابه همین نوع نگاه نیز در بحث مقابله با بحران کووید 19 وجود دارد. برای مقابله با این بحران بزرگ نیز برنامه‌ریزی مدون و سیاست‌گذاری مشخصی برای مهار این بیماری به چشم نمی‌خورد. بخصوص در حوزه نگاه به نیروی انسانی فعال در حوزه سلامت که در خط اول مبارزه با بیماری کرونا هستند، برنامه‌ریزی اصولی برای حفظ این نیروها وجود ندارد.

این فقدان برنامه‌ریزی هم به شکل مستقیم و غیرمستقیم به کادر درمان آسیب می‌زند. در بخش غیرمستقیم، شاهد هستیم که سیاست‌گذاری‌ها در سطح جامعه، توام با برنامه‌ریزی اصولی نبوده است. رعایت پروتکل‌های بهداشتی، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه و اعمال محدودیت‌ها در دوران کرونا نیز به درستی انجام نشده است. مجموعه این اقدامات از نوعی بی‌توجهی به شرایط کادر درمان حکایت دارد. بسیار ساده‌انگارانه است که بحث کنترل کرونا در سطح جامعه را رها کنیم و سپس به دنبال مهار این بیماری در مراکز درمانی باشیم.

نمی‌شود پروتکل‌های بهداشتی در سطح جامعه رعایت نشود، نظارت‌ها را رها کنیم، حمایت مالی از اقشار آسیب‌پذیر جامعه عملیاتی نشود، معافیت‌های مالیاتی صورت نگیرد، محدودیت سفرهای غیرضروری انجام نشود و کنترل تجمعات را رها کنند، سپس همه بار مقابله با کرونا را به بخش بهداشت و درمان منتقل کنند. این کار نوعی بی‌توجهی بزرگ به نظام سلامت و بویژه کادر بهداشت و درمان است.

این فقدان برنامه‌ریزی‌ها نیز به وفور دیده می‌شود. در حالی که کارشناسان بارها درباره نحوه مقابله علمی با بیماری کرونا به مسئولان تذکر دادند، اما متاسفانه هم‌اکنون در شرایطی هستیم که دست اندرکاران مدیریت کرونا در حال طی کردن روزمرگی هستند و سیاست مشخصی برای کنترل بیماری ندارند. انگار امیدوار هستند که به مرور زمان، اتفاق‌های بهتری بیفتد. یعنی برنامه‌ریزی وجود ندارد که به دنبال نتیجه باشیم. به همین دلایل اگر سیاست‌های فعلی تداوم یابد، اوضاع نامطلوب کادر درمان در آینده نیز تداوم خواهد داشت.

_ در دوره سخت کرونا که کادر درمان در خط مقدم نبرد با بیماری حضور دارد، آیا حمایت خاصی از جامعه پزشکی صورت گرفته است؟

در دوران کرونا، شاهد تاثیر مستقیم فقدان برنامه‌ریزی بر وضعیت کادر درمان بودیم. از همان ابتدای شیوع کرونا، پیش بینی می‌شد که قرار است کادر درمان در یک بازه زمانی طولانی مدت و در شرایط سخت و خاصی به ارائه خدمت بپردازند. می‌دانستیم که به دلیل سرعت انتشار ویروس کووید 19، کادر درمان باید لباس‌های مخصوص را به شکل طولانی مدت بپوشند. این شرایط سخت کاری، حالا حدود هشت ماه است که برای کادر درمان ادامه دارد. در طول این مدت، کادر درمان با خستگی مضاعف جسمی روبرو بوده است. از سوی دیگر، دیدن فوتی‌های متعدد کرونا و همچنین مشاهده مرگ همکاران و یا ابتلای آنها به کویید 19 نیز فشار روحی و روانی مضاعفی به کادر درمان وارد می‌کند. برخی دیگر از اعضای کادر درمان هم که به کرونا مبتلا شده‌اند، قادر نخواهند بود که تا مدت‌ها به محل کار بازگردند. همین مسائل نیز فشار کاری کادر درمان را بیشتر می‌کند.

با وجود تمام این مشکلات، قرار بود در دوران کرونا نیروهای تازه نفس به کادر درمان اضافه شود تا از خستگی و فرسودگی بیشتر کادر درمان جلوگیری شود، اما می‌توانم بگویم در این مدت حتی به تعداد انگشتان دست هم نیرو به کادر بهداشت و درمان اضافه نشده است. حمایت‌های جانبی از کادر درمان هم انجام نشد و بسیاری از وعده‌ها به کادر درمان، شکل عملیاتی به خود نگرفت. همچنین حمایت‌های مالی هم از جامعه پزشکی صورت نگرفت و پرداخت یک سری حقوق و مزایا به کادر درمان هم متناسب با همان حداقل‌ها نیز پرداخت نشد.

_ گفته می‌شود که مجوز استخدام نیروهای جدید در حوزه بهداشت و درمان هم صادر شده است. یعنی هنوز این نیروهای جدید در مراکز درمانی جذب نشده‌اند؟

یک نکته بسیار مهم در این زمینه وجود دارد. اموری مثل اضافه شدن کادر درمان در دوران کرونا باید در اسرع وقت و بدون بروکراسی انجام شود. برای مهار بیماری کرونا نباید زمان را از دست داد و این بیماری منتظر فرآیندهای اداری ما نمی‌ماند. در این موارد اورژانسی باید اختیارات به وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی داده شود تا جذب نیرو را به شکل فوری و اضطراری انجام دهند تا فشار کاری از روی دوش کادر درمان برداشته شود، اما این اتفاق نیفتاد. حال سوال این است که گرفتن منابع از صندوق توسعه ملی کار آسان‌تری بود یا جذب نیرو؟ شاهد هستیم که تاکنون جذب نیروی کافی در مراکز درمانی به بهانه‌های مختلف انجام نشده است. به همین دلایل است که تاکید دارم ویروس کرونا منتظر اینگونه برنامه‌ریزی‌های ما نمی‌شود که بخواهیم جلوی بیماری را بگیریم. بیماری کرونا مثل یک تیر بی‌نهایت و نامرئی است که به طور مرتب شلیک می‌شود. حال سوال اینجاست که ما چطور می‌خواهیم با این مدل از برنامه‌ریزی‌ها با این تیرهای نامرئی و بی‌نهایت، مبارزه کنیم؟

در این شرایط، کادر درمان در حال هزینه دادن اینگونه مدیریت‌ها است و همچنان هم در حال پرداخت این هزینه‌ها هستند. درواقع جامعه پزشکی هم‌اکنون جور کم کاری سایر بخش ها را متحمل می‌شود، در حالی که اگر سایر بخش‌ها به وظیفه خود عمل می‌کردند، وضعیت امروز کادر درمان نیز بسیار بهتر از شرایط فعلی بود. واقعیت این است که متاسفانه هم‌اکنون کادر درمان، هزینه مدیریت‌ غلط کرونا را می‌پردازد.

واقعا جامعه پزشکی از عملکرد اتخاذ شده در حوزه مدیریت کرونا، گله‌مند است و نسبت به اتخاذ بسیاری از تصمیمات و عملکردها در حوزه مدیریت کرونا، انتقادات جدی دارد. خیلی از دستگاه‌ها و نهادها به وظیفه خود به درستی عمل نکردند. شاهد بودیم که خیلی از دستگاه ها، وزارت بهداشت را در مقابله با بیماری کرونا تنها گذاشتند و عملکرد بسیاری ازمدیران تصمیم‌گیر در حوزه کرونا، رضایت‌بخش نبوده است. مجموع این شرایط، تداوم خدمت را برای جامعه پزشکی بسیار دشوار کرده است. با اتخاذ تصمیماتی علمی و کارشناسی، می‌شد شرایطی فراهم کرد که توان کادر درمان حفظ شود و از خستگی و فرسودگی بیشتر آنها جلوگیری شود، اما مجموعه تصمیماتی که اتخاذ شد، خلاف مصالح و سلامت جامعه پزشکی بود.

برخی آمارهای رسمی می‌گوید 30 درصد از یک میلیارد یورو کمک صندوق توسعه ملی، عمدتا به نظام سلامت تخصیص داده شده است. آیا تخصیص این 30 درصد از اعتبارات جدید نتوانسته است تاثیری در بهبود وضعیت کادر درمان داشته باشد؟

واقعیت این است که تخصیص این مبالغ به نظام سلامت، نتوانسته است تاثیر چندانی در بهبود وضعیت کادر درمان داشته باشد. با توجه به هزینه‌های هنگفتی که در حوزه درمان کرونا وجود دارد و با توجه به مشکلات مالی گسترده‌ای که قبل از کرونا هم در نظام سلامت وجود داشت، تخصیص این مبالغ بیشتر برای رفع این کمبودها هزینه شد. به همین دلیل، این مبالغ تخصیص یافته از سوی صندوق توسعه ملی نتوانسته است گرهی از مشکلات کادر درمان باز کند.

_ تاکنون چند نفر از کادر درمان در مسیر خدمت به بیماران مبتلا به کرونا شهید شده‌اند؟ آیا فکر می‌کنید در ماه‌های آینده احتمال افزایش آمار شهدای مدافع سلامت وجود دارد؟

بر اساس آمارهایی که ثبت شده است، تاکنون حدود 210 نفر از اعضای کادر درمان در مسیر خدمت شهید شده‌اند. با توجه به اینکه در موج سوم کرونا قرار داریم و احتمال وقوع موج‌های بعدی کرونا نیز وجود دارد، بنابراین متاسفانه می‌توان پیش‌بینی کرد که با توجه به مجموع سیاست‌های اتخاذ شده در حوزه مدیریت کرونا، آمار شهدای مدافع سلامت از میزان فعلی نیز فراتر برود. روابط عمومی سازمان نظام پزشکی