جذام یک بیماری غیر کشنده و درمان پذیر است

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، سیمین دخت بیات ضمن گرامیداشت روزجهانی کمک به جذامیان با اشاره به تغییر چهره بیماری جذام از گذشته تا به امروز گفت: تصویر بیماری از حدود ۴۰ سال قبل تا به امروز تغییرات زیادی داشته و اکنون باید نگرش و تفکرات پوسیده قدیمی از جذام که هنوز هم برخی ذهن‌ها را درگیر خود کرده و باعث شده تا افراد از این بیماری هراس غیر منطقی داشته باشند پاک شود.

هماهنگ کننده سل و جذام معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: بارها این جمله را شنیده یا این که از آن بارها استفاده کرده‌اید که "چرا از من فاصله می‌گیری مگر جذام دارم ؟!" در حالی که دیگر وقت آن رسیده این عبارت مصطلح و البته نادرست را به بوته فراموشی بسپاریم. باید تلاش کنیم این افکار و برداشت‌های نادرست افراد جامعه را از بین ببریم و آنها را با واقعیت فعلی بیماری آشنا سازیم.

وی افزود: از سال ۱۹۸۱ میلادی سازمان بهداشت جهانی دارو و راه درمان این بیماری را کشف و به تمام کشورهای بومی بیماری توصیه کرد، در کشور ما نیز از ۳۵ سال گذشته این بیماری درمان پذیر شده و پاسخ خوبی هم از درمان بیماران دریافت کردیم، تحقیقات نشان داده است به محض شروع درمان و در همان نخستین روز 99.9 درصد از میکروب‌ها و باسیل‌های جذام از بین خواهد رفت و از پیشرفت معلولیت جلوگیری می‌شود و دیگر نیازی نیست فرد مبتلا به جذام از خانواده و جامعه جدا شود.

بیات تاکید کرد: جذام به هیچ عنوان کشنده نیست و معلولیت آخرین ایستگاهی است که فرد مبتلا ممکن است به آن برسد، در قدیم شیوه صحیحی برای درمان جذام استفاده نمی‌شد و بیماری در صورت پیشرفت منجر به معلولیت و تغییر شکل نابهنجار فرد می‌شد. در برخی مراکز قدیمی نگهداری بیماران شاهد حضور افراد مسنی هستیم که دچار معلولیت ناشی از جذام هستند. این افراد در حال حاضر درمان شده‌اند و از بابت سرایت بیماری آنها جای هیچ گونه نگرانی نیست.

پزشک هماهنگ کننده سل و جذام معاونت امور بهداشتی عامل مولد جذام را یک باسیل از خانواده باسیل‌های به وجود آورنده بیماری سل ذکر کرد و گفت: عامل بیماری جذام، تنه‌های اصلی اعصاب کنترل کننده عملکرد دست‌ها و پاها را درگیر می‌کند و این نواحی را دچار اختلالات حسی حرکتی می‌کند و همچنین چشم ها را نیز درگیر و مبتلا می‌سازد، به طور ذاتی و طبیعی سیستم ایمنی بدن ۹۵ درصد از انسانها به گونه‌ای خلق شده که استعداد ابتلا به جذام را ندارند و حتی اگر در تماس نزدیک با مبتلایان درمان نشده قرار بگیرند نیز هرگز به این بیماری مبتلا نخواهند شد و  فقط ۵ درصد از افراد به دلیل نوع سیستم ایمنی بدنشان استعداد ابتلا به جذام را دارند.

وی با اشاره به دوره کمون طولانی بیماری جذام خاطرنشان کرد: به دلیل طولانی بودن دوره نهفتگی، بیماری به سرعت قابل تشخیص نیست اما معمولا با یک لکه کوچک پوستی کمرنگ یا پررنگ‌تر از پوست اطراف ناحیه بروز می‌کند و با سایر لکه‌های پوستی مغایرت دارد؛ زیرا این لکه‌های پوستی دارای اختلال حسی هستند و فرد را با اختلال حسی حرکتی مواجه می‌سازند.

بیات ادامه داد: احتمال انتقال بیماری از طریق مخاط دستگاه تنفسی فوقانی و همچنین تماس با زخم فرد مبتلایی که تحت درمان نیست با پوست آسیب دیده و زخم شده وجود دارد، گفت: سرایت جذام از انسان به انسان صورت می‌گیرد، برای ابتلا فرد باید دوره تماس طولانی، مکرر و نزدیک را طی کند؛ به این معنا که مدتی به طور مکرر با فرد مبتلا زیر یک سقف زندگی کنند. مواردی که از آنها یاد شد تنها در صورتی محقق می شوند که فرد جز آن پنج درصد بوده و البته فرد مبتلا هم مورد هیچگونه درمانی قرار نگرفته باشد.

هماهنگ کننده سل و جذام معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: بیماران مبتلا به جذام از نوع پرباسیل نیازمند درمان یک ساله با سه دارو هستند و مبتلایان به جذام کم باسیل به درمان شش ماهه با همان سه دارو نیاز دارند، با پایان دوره درمان، دیگر نمی‌توان برای مبتلایان از عنوان بیمار جذامی استفاده کرد زیرا به طور کامل درمان شده‌اند و احتمال بسیار کمی وجود دارد که با عود بیماری مواجه شوند.

وی با اشاره به تاریخچه جذام در ایران اظهار کرد: از سال ۱۳۰۳ خورشیدی تاکنون ۱۱ هزار و ۸۸۴ مورد ابتلا به بیماری جذام گزارش شده است که از این تعداد دو هزار و ۴۴۱ مورد به دلایل مختلفی نظیر کهولت سن و حوادث دیگر فوت کردند "چون کسی به دلیل ابتلا به جذام جان خود را از دست نمی دهد"، حدود ۹ هزار و ۲۰ مورد از این تعداد بهبود یافته‌اند و در حال حاضر تنها ۱۰ مورد تحت درمان دارویی قرار دارند  و در سال جاری در منطقه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مورد ابتلای جذام نداشتیم.

بیات تصریح کرد: میزان شیوع جهانی این بیماری از سال ۱۹۸۱ تا به امروز با کاهش ۹۰ درصدی رو به رو بوده است و بیش از ۱۶ میلیون نفر از افراد مبتلا به بیماری جذام بهبود یافتند و علاوه بر این ازچهار میلیون مورد معلولیت پیشگیری شده است اما با این وجود هنوز هم کشورهای هند و اندونزی در آسیای جنوب شرقی و برزیل در آمریکای جنوبی دارای بیشترین آمار جدید بیماری هستند.

هماهنگ کننده سل و جذام معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به روند برنامه های کنترلی جذام در جهان گفت: سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۰ نشست مشترکی میان ۱۲۲ کشور بومی جذام برگزار کرد که بر اساس آن باید این کشورها متعهد می‌شدند در فاصله سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ میلادی به مرحله حذف جذام برسند.

به گزارش ایسنا وی در پایان اضافه کرد: مرحله حذف جذام به این معنا بود که میزان شیوع بیماری جذام را به کمتر از یک مورد در بین ۱۰ هزار نفر جمعیت برسانند. ایران نیز  از سال ۱۳۷۱شمسی مصادف با ۱۹۹۶ میلادی و پیش از قرار معین شده توسط سازمان بهداشت جهانی وارد مرحله حذف بیماری شده است و در سالهای ۱۳۷۵و ۱۳۷۶وارد مرحله حذف جذام در سطح استانی و شهرستانی شده است، سازمان جهانی بهداشت داروهای جذام را به صورت رایگان در اختیار ۱۲۲ کشور مذکور قرار داد که این داروها تنها در مراکز بهداشتی درمانی هر کشور که تحت نظارت وزارت بهداشت همان کشور هستند، توزیع می‌شود.